İstihdam emeğin üretimde kullanılmasıdır. Sosyal politikada istihdam bir amaçken iktisatta bir araçtır. Çalışmak temel bir hak olmanın yanında kişinin topluma borcunu ödeyebilmesi için yapması gereken bir sorumluluk olarak ele alınmaktadır.
Tam istihdam iş arayan herkesin iş bulması gibi düşünülebilir. %5 civarı bir işsizlik doğal görülür. Eksik istihdam ise işgücünün kapasitesinin veya vasfının altında çalışmasıdır.
ILO’ya göre işsizlik: işgücüne tabi olan (16 yaş üzeri), iş arayan, başlamaya hazır ve şu an işi olmayan kişileri kapsar.
Günümüzde dünyada 500 milyon kişi: işsiz, işe erişimi olmayan veya eksik istihdamdadır. Bunun ana nedeni nüfusun istihdam hacminden daha hızlı artmasıdır.
Bu alandaki sosyal politika tedbirleri iş imkanı yaratılması, mesleki eğitim verilmesi, iş ve işçi bulma hizmetleri, iş ve gelir güvencesi, örgütlenme hakkı ve iş güvenliğinin sağlanmasıdır. Aktif politikalar istihdam hacmine yönelik müdahaleler iken pasif politikalar işsizliğin etkilerini hafifleticidir (işsizlik sigortası, yardımı vs).
İşsizlik artarsa: ekonomik olarak tasarrufların azalır, yatırım düşer ve gelir eşitsizliğine oluşur. Bireyin hayat standardı düşer, kendini işe yaramaz hissetmesine ve çaresizlik, özgüvensizliğe neden olur. Topluma aidiyet duygusunu azalmasıyla; ahlaki değerlerin kaybı, suç, uyuşturucu kullanımı ve intiharlara varan sonuçları olur.
Ücret işçi açısından emeğinin karşılığında bir hak, işveren ise bir borçtur. Sadece ekonomik değil aynı zamanda sosyal ve insani bir olgudur. Nominal ücret işçinin eline geçen miktarken reel ücret ise o paranın satın alma gücüdür. Nakdi ücret para ile ödenen, ayni ücret ise para dışı meta ile sağlanan kısımdır. Asgari ücret işçi ve ailesinin insanca yaşamasını (sosyo-kültürel aktivite dahil) sağlayacak bir ücreti tarif eder. Emeğin pazarlık gücü azaldığından dolayı bu asgariyetin devlet tarafından tanımlanması gerekir.
Gelişmekte olan ülkelerde esnek saatler, taşeronlaşma ile ücretler düşmekte ve güvensizlik yaratmaktadır. Buna istinaden ILO herkes için düzgün iş (decent work) kavramı ile ücretinde ötesinde herkes için insan onuruna yakışır çalışma koşullarının sağlanmasını hedef edinmiştir.