Sinir sistemi: Merkezi ve Periferik sinir sistemlerinden oluşur. Kısaca işlevlerine değinirsek:
Merkezi sinir sistemi
- Ön Beyin
- Hipotalamus: vücut ısısı, hormon dengesi, biyolojik saat, iç denge. Hipofiz beziyle: oksitosin, kortizol, adrenalin, melatonin salgısı.
- Talamus: sinyaleri, bilgiyi birleştirir ve kortekse iletir. (Koku hariç)
- Limbik sistem: Duyguların dışa vurumu.
- Amigdala (korku, öfke, cinsel dürtü)
- Hipokampus (kısadan uzun hafızaya geçiş)
- Korteks: duyuları alır, ilişkilendirerek karar verir ve emreder. 4 lobdan oluşur.
- Frontal (temsili motor haritası, pre: yargı, limitleme, planlama)
- temporal (işitme)
- pariyetal (somatik, tat, temsili duyu haritası)
- Oksipital (görme) lob
- Korpus kallosum: sağ sol iletişimi ve senkronizasyon. Sol (dil, matematik, analitik), Sağ (ilişkiler, tanıma, müzik)
- Beyin Sapı (orta, arka beyin): Solunum, Dolaşım, Göz, Uyku, Ağrı
- Omurilik: sinyalleri birleştirme, refleks kontrolü
- Beyincik (serebellum): denge ve göz hareketleri. Düşünce, uygulama senkronizasyonu. Alkol burayı etkiler. Tekrarla öğrenilen şeyler (dans).
Periferik sinir sistemi: vücut omuriliğe, kafa sinirleri beyin sapına bağlıdır.
- Motor nöronlar
- Somatik: kaslara
- Otonom: organlara gider.
- Sempatik (uyarıcı, yapıcı), Parasempatik (baskılayıcı, yıkıcı)
- Duysal nöronlar
Sinir sistemi elektrokimyasal sinyal iletiminde özelleşmiş nöronlardan oluşur. Bu hücrelere özel dendritler (sinyal alımı) ve akson (sinyal iletimi, miyelin, ranvier) kısımları vardır. Ayrıca sinir sisteminde nöroglia (MS), astrosit (yeni bağlantı) ve epandim (BOS yapımı) hücreleri de çeşitli tamamlayıcı işlemlerde rol alır.
Elektrik iletiminde tek hücre ortalama 70mV potansiyele sahip olup; Klor, Sodyum ve Potasyum iyon dengeleri ile polarize olarak sinyali sinapslarda elektriksel olarak veya nörotransmitterler aracılığıyla ile iletir.
Ana nörotransmitterleri: Glutamat (uyarıcı, öğrenme), GABA (baskılayıcı, sakinleştirici), Asetilkolin (bellek, otonom kontrol), dopamin (ödül, motivasyon), serotonin (duygu, iştah, uyku), adrenalin (epinefrin) norepinefrin (öğrenme, uyanıklık, dikkat) olarak özetleyebiliriz.