Demografi insan nüfusunu doğum, göç ve ölüm ekseninde inceleyen bir bilimdir. Nüfus yapısını oluşturan etmenler: yaş, cinsiyet, hane yapısı, evlilik, ırk, meslek, gelir gibi değişkenlerdir.
Demografik süreçler toplumsal değişimlerin anlaşılmasına ışık tutabilir. Örneğin Doğum ve doğurganlık kavramı içerisinde: kaba doğum hızı (doğan bebek/nüfus), Genel doğurganlık hızı (doğan bebek / doğurgan kadın) gibi ölçütler ile farklı toplumlar karşılaştırılabilir.
Nüfus Kuramları
Malthus – Nüfus artışının sınırları: Nüfus geometrik artarken yiyecek aritmetik artar. Nüfusu kontrol için ölümü artıran (açlık, hastalık, savaş) ve doğumu azaltan (kürtaj, doğum kontrol, evliliğin ertelenmesi) gibi mekanizmalar vardır. Öte yandan refah arttıkça doğurganlığın azalması gibi ters bir korelasyon da vardır.
Artan bireysellik kuramı – Nitti: Malthus’un görüşlerine ek olarak: Bireysellik arttıkça nüfus artış hızı yemek hızıyla eşitlenir.
Artan zenginlik kuramı – Brentano: refah arttıkça zevk kaynakları artar ve çocuk yapma arzusu azalır. Yoksullar için ise bu kaynaklar azdır ve cinsellik ve çocuk yapma öne çıkar.
Bu teoriye göre proletarya için günümüzde doğurganlığın azalmasının nedeni akılcılık ve kadınların bağımsızlaşmasıdır.