Büyük Tarih Özeti 12b – Yeniçağda Batıda Devrimler

3 ana devrime (Sanayi, Amerikan ve Fransız) değinirsek:

Sanayi devrimi İngiltere’de doğmuştur.

Bunun nedenleri ve gelişimine bakarsak:

  • Nedenleri kısaca:
    1. Kapitalist sistemi destekleyen parlementer sistemin bulunması
    2. Denizcilik ile ticaret ve sömürgeciliğin ilerlemiş olması
    3. Protestan ahlakının kapitalizm ile uyumu olarak düşünülebilir.
  • Gelişme sürecindeki bazı etmenlere değinirsek:
    • 1739`da dokumacılık makineleşme ile fazla üretime başladı ve hammadde ihtiyacı arttı.
    • 1800`lere kadar fabrikalar kurularak ihracat çok arttı.
    • 1709`da Darbu kok kömüründen demir elde edince demirle üretim arttı ve James Watt’ın buhar makinesi devrim yaptı.
    • 1800`lerde tren ve telefon gelişti.
  • Ana sonuçları:
    • Bu süreçte batı Avrupa görülmemiş bir refah seviyesine ulaştı.
    • Üretim şahsi olmaktan çıkıp tüketim ürünlerine odaklanıldı.
    • Sınıfsal yapı keskinleşti ve uluslararası rekabet oluştu.

Amerikan devrimi:

  • Kolonize eden İngilizler genelde püritan idi. Demokratik ve eşitlikçi ilkeler püritanlar içi temel bir değerdi.
  • 1750`lerdeki 7 yıl savaşlarında İngilizler kazansa da ekonomileri zorlandı. Vergileri artırınca (tax without representation) Amerika halkı ayaklandı (1775 Paine Sağduyu broşürü).
  • 4 Tem 1776da bağımsızlığını ilan etti.
  • Bağımsızlık bildirisi eşitlik ve doğal hakları garanti altına alan bir deklarasyondur.

Fransız Devrimi Burjuvazinin önderliğinde mutlaki yönetimi devirmedir.

  • Yakınçağa geçiş olayıdır.
  • 3 temel sınıf vardı: asiller, ruhban sınıfı ve halk. Üst sınıflar vergi ödemezdi.
  • 7 yıl savaşları, Amerikan devrimi, düşünsel akımlar ve ekonomik sıkıntıların da etkisiyle devrim gerçekleşmiştir (Lafayette devrimci muhafız).
  • Başta yönetimler küçük komünler şeklinde organize edildi.
  • 1789 özgürlük bildirisi: haklar bakımında insanlar eşittir: özgürlük, mülkiyet, güvenlik ve zulme direnme garanti altına alınır.
  • Özgürlük başkasına zarar vermeden herşeyi yapabilme gücüdür. Kanun genel iradedir.
  • 1783`te kral idam edilince Avrupa`daki monarşiler Fransa`ya savaş açtı. Bu sırada terör rejimine geçildi (Jakoben, Robespierre), ama sonra bu diktatörlük yaklaşımına kalkışanlar tutuklandı.
  • 1791 anayasası yasamayı meclise verdi.
  • 1792 cumhuriyet kuruldu.
  • Napolyon dönemi 1799 (diktatörlük).
  • 1815-30 Avrupa`da Viyana kararları ile restorasyon dönemine girildi (ulus kavramı çok ciddiye alınmadı) ve fransız devrimi etkileri yönetilmeye çalışıldı.
  • 1830 devrimi ile ulusçuluk patlak verdi.
  • 1848 devrimleri İsviçre`deki eşitlikçi anayasa ile tetiklenip Fransa`da büyüdü. Sanayi devrimine tepki olarak Sosyalist bir yanı vardı bu devrimin. Almanya ve İtalya siyasi birliğini oluşturma yönünde adımlar attı.