Anasayfa » Büyük Tarih Özeti 10b: Mısır Uygarlığı Milattan Önce

 Posted in Ders Notu, Tarih

Büyük Tarih Özeti 10b: Mısır Uygarlığı Milattan Önce

 10/11/2021
  • M.Ö. 3000 civarında Ka (akrep kral) oğlu Narmer’in veliahtı Menes kurdu. Sülaleler ile merkezi yönetim, atanmış valilerle yerel yönetim vardı. Nil vadisi sayesinde nispeten izole bir kültür oldu.
  • Günümüzdeki piramitlerin en ünlüleri 4.sülale zamanında yapılmıştır (Giza, Keops)
  • Valilerin güçlenmesi ile sarsıntılı ara döneme girilmiş, ardından M.Ö. 2000 orta krallık başlamıştır. Bu dönemde Levanten kökenli Hiksoslar yönetime ortak olup atçılık ve sağlam zırhları mısıra getirmişlerdir.
  • Hiksoslara direnen yerli halk M.Ö 1500 civarında Yeni krallığı kurdu. Artık firavunlar savaşçı karakterler olup, tanrısallaştırılmaya başladı.
  • İnanç temelde: Amon Ra – Güneş dinidir. Firavun onun oğlu Horus`u temsil ediyor. Animizmden doğan birçok hayvan kafalı tanrı var. Ölümden sonra yaşam fikri, eşyalar ile gömülme mevcut. Mesela ölüm sonrası kalbin terazide tüy ile ölçülerek yeni hayata geçiş izni verildiğine inanılıyor.
  • M.Ö. 1350 civarında 4. Amenofis tektanrılı Aton dinine geçti. Adını da Akhenoten (eknaton) yaptı. Fakat bu direniş ile karşılaştı. Ardından Tutankamon ile çok tanrılı Amon dinine dönüldü.
  • 19.Sülale Ramsesler: M.Ö. 1285 Hitiler ile Kadeş savaşı sonrası tarihte ilk barış anlaşmasını yaptı.
  • Bu dönemde Deniz kavimleri göçü ile zayıflayan güç, ekonomik sıkıntı yaratıyor. İşçilere ödeme zorluğu olmasıyla; tarihte ilk bilinen grev ve tahıl depolarının yağmalanması gerçekleşiyor.
  • M.Ö. 700-300 arası Geç dönem: Güneyden sudan kökenli kuşi kültürü yönetime geliyor. Ardından önce Asur, sonra Pers ve son olarak Büyük İskender ile yunan kontrolüne giriyor.
  • Yönetimsel olarak: mülk ve toprak devletin yani firavunun malıydı. Firavunun dediği olduğundan hukuk pek gelişmemiştir. Öte yandan gelenekçilik ve muhafazakarlık sayesinde 3000 yıl kadar ayakta kalmışlardır.
  • Hiyeroglif ve ardından Kopt yazısı kullanılmıştır (yunan alfabesine 6 harf eklenerek). Akılda kalan diğer özellikler: Papirus üretiminin merkezi olması ve geometride ileri olmaları (Nil`in gelgitleri yüzünden hesap gereksinimi olabilir).