Ana argüman: Sevmek bir sanattır. Sanat öğrenilebilirdir. Bunun için kuramsal bilgi ve pratik gerekir.
Sevme ile ilgili bazı yanlış kanılar:
- İnsanlar sevmek yerine sevilme sorununa odaklanıyor ve kendini çekici kılmaya çalışıyor. Halbuki önemli olan sevebilme kısmı.
- İnsanlar sevme sorununu bir kişisel yeti değil sevilecek nesne problemi olarak görüyor. Mesela doğru kişi olsa şöyle severdim gibi..
- Birçok metada olduğu gibi günümüzde ilişkiler de alışveriş piyasası kurallarında işletilmeye çalışmaktadır.
- Sevgi bir insana bağlılık değil hayata karşı bir tutumdur. Tek insana bağımlılık bir bencillik türevidir. Birini gerçekten sevdiğinde herkesi ve evreni seversin.
Sevgi Kuramı
1-Sevgiye herkes ihtiyaç duyar:
- Kesinlik geçmiştedir, gelecekteki tek kesinlik ölümdür. İnsan ölüme giderken kendisinin bilincindedir.
- İnsan bilincinde yalnızdır ve bu onu devamlı huzursuz eder.
- İnsanın en büyük gereksinmesi bu yalnızlığını yenmektir. Dinsel ayin, cinsellik, ilaçlar hem buna yöneliktir ve geçicidir. Toplumla kaynaşma arzusu, eğlenme kültürü, yaratıcı işler yapmak da bu yolda yapılan hareketlerdir.
- Halbuki çözüm başka bir insana sevgiyle kaynaşmaktır.
2-Olgun sevgi insanın bireyselliğini kaybetmeden birleşmesidir.
- İki varlık bir olurken iki varlık olarak kalabilmelidir.
- Eril ver dişil kutuplaşma ve fark; yaratıcılığın temelidir. Sevgi ile birleşim evreni sürdürmek için gereklidir.
3-Sevgi bir etkinliktir, edilgen değildir. Sevgi vermektir, almak değil.
- İnsan sevgisini yaşamından verir, verdikçe zenginleşir.
- Sevgi bu verişten dolayı karşıda sevgi yaratır.
- Vermeyi öğrenmek, geliştirilmesi gereken bir yetidir.
4-Sevginin temel öğeleri etkin ilgi ve emek, sorumluluk, saygı ve bilgidir.
- İnsan uğruna çalıştığı şeyleri sever ve sevdiğinden dolayı emek harcar.
- Sorumluluk gereksinimlere yanıt vermek demektir.
- Saygı karşıdakinin bireyliğine ve özgürlüğüne duyulur. Sevgi özgürlüğün kardeşidir.
- Sevmek için tanımak gerekir ve ilgiyle ancak bilgi elde edilir.
- Başkasıyla onu, kendimi ve insanlığı tanırım. Tümel bilgiye giden yol sevgi eylemidir.
5-Sevgi Tipleri:
- Anne tarafından sevilme: Edilgendir. Ben olduğum için seviliyorum şeklinde koşulsuz algılanır.
- Çocuk bir yaştan sonra vermeyi keşfeder ve bencilliğini yenmeye başlar.
- Anne sevgisi, sevgiyle çocuğu büyütüp özgürleştirip ayrıştırmaya yöneliktir. Bu kendine birşey istemeyen sevgi en yüce sevgi görülür.
- Kardeş sevgisi eşit insanlar arasındadır.
- Cinsel sevgi (anne ve kardeşten farklı olarak) biriyle birleşmeye yöneliktir.
- Duvarları, engelleri yıkma safhasında aşık olma, coşku hali ile karıştırılmamalıdır.
- Bazen birbirine aşık olan insanların başkalarına karşı sevgi duymadığını görürüz. Bunların sevgisi aslında iki kişilik bir bencilliktir; bu kişiler kendilerini sevgilileriyle bir sayar, yalnızlık sorununu iki kişiye yayarak çözmeye çalışırlar.
- Birini sevmek sadece güçlü bir duyguya kapılma değildir; istençten doğan bir karar, bir yargıdır.
- Kendini sevme: Batıda önceleri hor görülürdü -> narsisistik veya Calvin’in dediği gibi veba.
- Kendini sevmek, sevgi yetisinin önemli bir kanıtıdır.
- Benciller başkalarını sevmediği gibi kendini de sevemez.
- Eckhart: başkalarını da kendinizi sevdiğiniz ölçüde seversiniz ve sevmelisiniz. Doğru olan budur.
- Tanrı sevgisi: Önceleri anaerkil başlayıp sonradan baba figürüne evrilmiştir. Babanın sevgisi ona boyun eğerek elde edilir. Tanrı kavramı tarihsel koşullardan doğmuştur (Erich From burada ateist bir perspektiften baktığını vurguluyor) ve hakikati bulma, bir olma özlemlerini giderme çabasıdır.
Sevgi Pratiği
- Günümüzde batı dünyasında sevgi pratiği için şartlar çetindir.
- Batıda sevgi soysuzlaşmıştır. Şeylerin değeri piyasada talebe göre belirlenmektedir.
- Bu sistem insanların artmasını, yönlendirilebilmesini ve bu yüzden de bireyselleşmesini ister.
- Sonuçta insan diğer insanlara ve doğaya yabancılaşmıştır, yalnızlaşmış, otomatlaşmıştır.
- Otomatlar özden öze bağlılık kuramayan; önceden tanımlı ilişki modlarını (ideal çift) yaşar.
- Bu aslında yalnızlıktan kaçışta varılan iki kişil bir bencilliktir ve sevgi zannedilir.
- Çift sorunlarına teknik çözümler aranır (sanayi mantığı).
- Aslında sorunlar çözülünce sevilmez, sevgiyle sorunlar çözülür.
- Pratik öncesinde kişinin geçmiş psikolojik sorunlarıyla de yüzleşmesi gerekir.
- Sevgililerin anne ve baba sevgisiyle olan geçmiş sorunları hasta sevgi formları ortaya çıkarır.
- Bağlılık sorunlu, putlaştırıcı, romantik sevgiler bu anlamda örnek gösterilebilir.
- Sevgiyi uygulamak için disiplin, fokus/yoğunlaşabilme, sabır, samimiyet ve ilgi gerekir.
- İnsanın yalnız kalabilme yetisi sevebilmenin ön şartıdır.
- Sevebilmek için insan narsizmini yenmeli ve alçakgönüllü olmalıdır.
- İnsan kendine ve karşındakine inanmalıdır. Sevgi bir inanma işidir, inancı az olanın sevgisi de azdır.
Sonuç olarak: Kapitalist düzenin ilkeleriyle sevginin ilkeleri çatışır o yüzden sevginin hakim olduğu bir toplum istiyorsak toplumsal düzende değişiklikler yapmamız gerekir. Sevgi yalnız bireysel değil aynı zamanda toplumsal bir olgudur.